Jak wynika z pisma Departamentu Energii USA wysłanego w zeszłym miesiącu do rosyjskiego przedsiębiorstwa państwowego Rosatom, Stany Zjednoczone posiadają wrażliwą technologię nuklearną w elektrowni jądrowej na Ukrainie i ostrzegają Rosję przed wyrządzeniem szkody tej technologii.
W piśmie zweryfikowanym przez CNN i datowanym na 17 marca 2023 r. dyrektor Biura ds. Polityki Nieproliferacji w Ministerstwie Energii Andrea Ferkile informuje dyrektora generalnego Rosatom, że elektrownia jądrowa Zaporoże w Enerhodarze na Ukrainie „ zawiera nuklearne dane techniczne pochodzenia amerykańskiego, których eksport jest kontrolowany przez rząd Stanów Zjednoczonych.”
Towary, oprogramowanie i technologia podlegają kontroli eksportu Stanów Zjednoczonych, jeśli istnieje możliwość, że mogą zostać wykorzystane w sposób godzący w interesy bezpieczeństwa narodowego Stanów Zjednoczonych.
Pismo Ministerstwa Energii nadeszło w czasie, gdy siły rosyjskie nadal kontrolują największą w Europie elektrownię jądrową, zlokalizowaną w części obwodu zaporoskiego okupowanej przez Rosję po inwazji na Ukrainę w lutym ubiegłego roku. Elektrownia była często odłączana od sieci energetycznej Ukrainy z powodu intensywnych rosyjskich bombardowań w regionie, co wzbudziło strach przed awarią nuklearną w całej Europie.
Choć zakładem nadal fizycznie zarządzają pracownicy ukraińscy, zarządza nim Rosatom. Ministerstwo Energetyki ostrzegło Rosatom w piśmie, że manipulowanie amerykańską technologią przez jakiegokolwiek rosyjskiego obywatela lub podmiot jest „nielegalne”.
CNN skontaktowało się z Rosatomem w celu uzyskania komentarza.
Nie wiadomo, czy Rosatom odpowiedział na ten list. Narodowa Administracja Bezpieczeństwa Jądrowego, będąca częścią Departamentu Energii, przekazała CNN w oświadczeniu, że list jest autentyczny.
O listach jako pierwsza poinformowała agencja informacyjna RBC Ukraine.
„Krajowa Administracja Bezpieczeństwa Jądrowego Departamentu Energii może potwierdzić, że list jest zgodny z prawem” – powiedziała Shayela Hassan, zastępca dyrektora ds. spraw publicznych w Narodowej Administracji Bezpieczeństwa Jądrowego.
Dodała: „Sekretarz ds. Energii ma ustawową odpowiedzialność za zatwierdzanie transferu niesklasyfikowanej cywilnej technologii nuklearnej i pomoc w zagranicznej działalności nuklearnej. DOE nie komentuje działań regulacyjnych. »
W kolejnym piśmie Ferkile do generalnego inspektora Ministerstwa Energii, zweryfikowanym przez CNN i datowanym na 24 października 2022 r., opisano technologię, którą Stany Zjednoczone wyeksportowały na Ukrainę do zastosowania w elektrowni w Zaporożu, i ponownie stwierdzono, że ministerstwo „nie posiada żadnych zapisów o żadnych aktualnych zezwoleniach na przekazywać tę technologię i dane techniczne jakiemukolwiek obywatelowi lub podmiotowi rosyjskiemu.”
Biuro Energii Jądrowej Departamentu Energii upubliczniło wsparcie USA dla elektrowni – stwierdził na swojej stronie internetowej w czerwcu 2021 r że „Stany Zjednoczone pomogły we wdrożeniu nowych procedur i działań konserwacyjnych na reaktorze, co powinno docelowo wzmocnić bezpieczeństwo energetyczne” na Ukrainie.
Korekta: W tym artykule błędnie opisano agencję informacyjną, która jako pierwsza przekazała tę wiadomość. To jest RBC Ukraina.