Nemezis Ameryki w NAFTA: Kanada, nie Meksyk

Stany Zjednoczone i Kanadę łączą jedne z największych stosunków handlowych na świecie.

Prezydent Donald Trump spotkał się w poniedziałek po raz pierwszy z premierem Kanady Justinem Trudeau.

„Mamy bardzo znakomite stosunki handlowe z Kanadą” – powiedział Trump na konferencji prasowej.

Jednak stosunki handlowe między Stanami Zjednoczonymi a Kanadą na przestrzeni lat nie układały się tak gładko, jak mogłoby się wydawać: doszło do wojen handlowych, odwetu, oskarżeń o dumping i utratę miejsc pracy.

„Nasze stosunki handlowe są oczywiście silne… ale były one problematyczne pomimo zawartych przez nas umów” – mówi Stuart Trew, redaktor Kanadyjskiego Centrum Alternatyw Politycznych, grupy badawczej z siedzibą w Ottawie, stolicy Kanada.

Trump często krytykował Meksyk i NAFTA, umowa handlowa między Stanami Zjednoczonymi, Meksykiem i Kanadą. Rzadko jednak wspomina się o Kanadzie.

Jednakże było więcej procesów sądowych w związku ze sporami NAFTA przeciwko Kanadzie (prawie wszystkie przez firmy amerykańskie) niż przeciwko Meksykowi. Nawet dzisiaj Kanada ma surowe cła nałożone na Stany Zjednoczone, a obie strony dopiero niedawno rozwiązały gorzki spór dotyczący mięsa.

Większość przywódców i ekspertów podkreśla, że ​​więzi handlowe między obydwoma krajami są silne i w większości pozytywne. Jednak Kanada i Stany Zjednoczone stoczyły po drodze wiele bitew.

Teraz Trump chce renegocjować NAFTA, co będzie głównym tematem jego spotkania z Trudeau.

Słuchając Trumpa, można by pomyśleć, że Meksyk jest złym aktorem w NAFTA, ale od czasu jego utworzenia w 1994 r. przeciwko Kanadzie złożono 39 skarg, prawie wszystkie złożone przez amerykańskie firmy. Znany w branży jako mechanizm rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem, umożliwia firmom rozstrzyganie spraw przed specjalnym panelem sędziów NAFTA, a nie przed lokalnymi sądami w Meksyku, Kanadzie czy Stanach Zjednoczonych.

Do Meksyku wpłynęły jedynie 23 skargi (dla porównania firmy z Meksyku i Kanady złożyły łącznie 21 skarg przeciwko Stanom Zjednoczonym).

Coraz częściej Kanada jest celem amerykańskich skarg. Według kanadyjskiej firmy badawczej CCPA od 2005 r. do Kanady wpłynęło 70% roszczeń związanych ze sporami NAFTA.

NAFTA nie jest jedyną drażliwą kwestią. W 2002 r. Stany Zjednoczone nałożyły cło w wysokości około 30% na kanadyjskie drewno, twierdząc, że Kanada „wyrzuca” swoje drewno na rynek amerykański. Kanada odrzuciła to twierdzenie i argumentowała, że ​​cło kosztowało przedsiębiorstwa zajmujące się pozyskiwaniem drewna 30 000 miejsc pracy.

„Przez dłuższy czas stosunki między Kanadą a USA były bardzo trudne” – mówi Tom Velk, profesor ekonomii na Uniwersytecie McGill w Montrealu.

Spór miał swoje początki w latach 80. XX wieku, kiedy amerykańskie przedsiębiorstwa z branży drzewnej stwierdziły, że ich kanadyjskie odpowiedniki nie grają fair.

To, czy Kanada faktycznie naruszyła te zasady, jest kwestią sporną.

Kanadyjscy urzędnicy zaprzeczają, jakoby rząd dotował kanadyjskie firmy produkujące drewno iglaste. Amerykańskie firmy zajmujące się pozyskiwaniem drewna nadal twierdzą, że tak jest, a raport Departamentu Handlu Stanów Zjednoczonych wykazał, że Kanada zapewniała dotacje przedsiębiorstwom zajmującym się pozyskiwaniem drewna w 2004 r. Nic nie wskazywało, czy dotacje te nadal obowiązują.

Według zarzutów Kanada dotowała firmy zajmujące się pozyskiwaniem drewna, ponieważ rząd jest właścicielem dużej części gruntów, z których pochodzi drewno. Dotacja ta, w połączeniu z ogromną podażą drewna w Kanadzie, pozwoliła Kanadzie na ustalenie cen niższych, niż mogą pobierać amerykańskie firmy.

Ostatecznie Światowa Organizacja Handlu stanęła po stronie Kanady, odrzucając roszczenia Stanów Zjednoczonych, a w 2006 roku obie strony osiągnęły porozumienie w sprawie zniesienia ceł.

Jednak to porozumienie i następujący po nim okres karencji wygasły w październiku, a obie strony ponownie znalazły się w tej samej sytuacji. Administracje Obamy i Trudeau nie były w stanie osiągnąć porozumienia przed opuszczeniem urzędu przez Obamę i pozostaje to sporną kwestią handlową, ponieważ amerykańskie przedsiębiorstwa drzewne ponownie wzywają do wprowadzenia ceł.

Powiązane: „Bez NAFTA” wypadlibyśmy z biznesu

Sytuacja pogorszyła się jeszcze bardziej podczas Wielkiego Kryzysu. W 1930 roku Kongres chciał chronić amerykańskie miejsca pracy przed światowym handlem, dlatego Stany Zjednoczone nałożyły cła na wszystkie kraje, które wysyłały towary do Stanów Zjednoczonych, próbując chronić pracowników.

Nazywano go Prawo Smoota-Hawleya. Dziś powszechnie przyjmuje się, że to prawo spowodowało, że Wielki Kryzys był gorszy niż był.

Kanada rozgniewała się i wzięła odwet bardziej niż jakikolwiek inny kraj przeciwko Stanom Zjednoczonym, wywołując wojnę handlową.

„Kanada była tak oburzona, że… podniosła własne cła na niektóre produkty, aby dopasować je do nowych ceł amerykańskich” – twierdzi Doug Irwin, profesor z Dartmouth i autor książki „Peddling Protectionism: Smoot-Hawley and the Great Depression”.

Na przykład Stany Zjednoczone podniosły cło na jajka z 8 do 10 centów (w końcu są to ceny z lat 30. XX wieku). Kanada zareagowała również podniesieniem ceł z 3 do 10 centów, czyli potrojeniem ich.

Eksport gwałtownie spadł: w 1929 r. Stany Zjednoczone wyeksportowały do ​​Kanady prawie 920 000 jaj. Według Irwina trzy lata później wysłał jedynie około 14 000 jaj.

Powiązane: Pamiętaj Smoot-Hawley: Ostatnia wielka wojna handlowa w Ameryce

Przejdźmy szybko do dzisiaj. Ustawa Smoota-Hawleya już nie istnieje, ale Kanada nadal nakłada wysokie cła na import jaj, kurczaków i mleka z USA.

Na przykład niektóre cła na jajka wynoszą aż 238% za tuzin. według Według Kanadyjskiego Departamentu Rolnictwa część importu mleka, w zależności od zawartości tłuszczu, sięga 292%.

„Są tak drogie, że nie można ich przywieźć. W Quebecu nie ma amerykańskich jajek” – wyjaśnia Velk.

Według ambasady Kanady w Stanach Zjednoczonych rzeczywistość jest zupełnie inna. Jej urzędnicy twierdzą, że pomimo pewnych wysokich ceł Kanada jest jednym z największych rynków eksportowych amerykańskiego mleka, drobiu i jaj.

Stany Zjednoczone mają cła na niektóre produkty ze wszystkich krajów, ale nie są one tak wysokie jak w Kanadzie.

Eksperci twierdzą, że te cła w dalszym ciągu niepokoją niektórych amerykańskich producentów mleka i drobiu, z których niektórzy mają trudności ze sprzedażą na rynku kanadyjskim. Wątpią jednak, czy nastąpią poważne zmiany, ponieważ cła obowiązują od dziesięcioleci.

Powiązane: Taryfy Reagana, o których Trump uwielbia rozmawiać

Pomimo tych wszystkich sporów eksperci podkreślają, że te relacje handlowe pozostają jednymi z najlepszych na świecie.

W rzeczywistości oba kraje są obecnie tak ze sobą powiązane, że gdy pojawiają się spory handlowe, amerykańskie firmy czasami stają po stronie firm kanadyjskich i przeciwko amerykańskim prawodawcom.

Na przykład kanadyjscy producenci wołowiny kwestionowali amerykańskie prawo, które wymagało od nich umieszczania na etykietach miejsca urodzenia, hodowli i uboju bydła. Kanadyjczycy twierdzili, że prawo dyskryminuje sprzedaż ich mięsa w Stanach Zjednoczonych i zgłosili sprawę do WTO.

WTO stanęła po stronie Kanady i w grudniu ubiegłego roku Kongres uchylił przepisy dotyczące oznaczania kraju pochodzenia. Amerykańscy producenci mięsa, których działalność jest powiązana z Kanadą, faktycznie wspierali swoich kanadyjskich odpowiedników, argumentując, że regulacja jest zbyt uciążliwa.

Jeśli chodzi o propozycję Trumpa dotyczącą rozwiązania NAFTA, wielu amerykańskich i kanadyjskich ekspertów uważa, że ​​nie warto renegocjować ani zakończyć porozumienia. Trzy kraje objęte umową są ze sobą tak powiązane, że rozwikłanie całej tej integracji miałoby szkodliwy wpływ na handel i wzrost gospodarczy.

–Nota wydawcy: Ta historia została pierwotnie opublikowana 11 sierpnia 2016 r. Od tego czasu ją zaktualizowaliśmy.

CNNMoney (Nowy Jork) Opublikowano po raz pierwszy: 13 lutego 2017 r. o 11:11 czasu wschodniego